دامپروری‌ها و مشاغل مرتبط با نگهداری دام

مراکزی که به پرورش دام، طیور و دیگر حیوانات اهلی مشغول هستند، جزو کسب‌وکارهای معاف از مالیات ارزش افزوده محسوب می‌شوند. این معافیت به منظور حمایت از صنعت دامپروری و تامین پایدار محصولات دامی اجرایی شده است.

فروشندگان کالاهای پرمصرف سبد تغذیه خانوار

صنف‌هایی که در زمینه عرضه کالاهای اساسی مانند گوشت، مرغ، ماهی، لبنیات، نان، خواربار، میوه و سبزیجات فعالیت دارند، برای کاهش فشار اقتصادی بر خانوارها از پرداخت مالیات ارزش افزوده مستثنا شده‌اند.

مشاغل مربوط به کاغذ، مطبوعات و چاپ

فعالیت‌های مرتبط با تولید، چاپ و انتشار روزنامه، مجله، کتاب و سایر مطبوعات از پرداخت مالیات ارزش افزوده معاف هستند. این معافیت به منظور حمایت از صنعت نشر و توسعه فرهنگی جامعه اعمال شده است.

لوازم پزشکی و توانبخشی

تجهیزات و وسایل پزشکی، اقلام مرتبط با درمان و ابزارهای توانبخشی برای افراد کم توان جسمی جزو کالاهای معاف از مالیات هستند. این اقدام به بهبود دسترسی بیماران به تجهیزات درمانی کمک می‌کند.

ارائه دهندگان خدمات بورس، بانک و بیمه

خدمات مالی و سرمایه ‌گذاری مانند فعالیت‌های بانکی، بیمه‌ای و بازار بورس شامل قانون معافیت مالیات ارزش افزوده نمی‌شوند. این سیاست به منظور تقویت نظام مالی و تسهیل مبادلات اقتصادی اتخاذ شده است.

نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده

در قوانین مالیات بر ارزش افزوده، از جمله قانون موقت و قدیم، ماده ۱۴ به چگونگی تعیین مبنا، نرخ و روش محاسبه این مالیات اختصاص دارد. بر اساس این ماده، مبلغی که مالیات بر آن اعمال می‌شود، همان قیمت کالا یا خدماتی است که در صورت حساب درج شده است.

اما در شرایطی که صورت حسابی صادر نشده باشد، یا ارائه آن انجام نشود، و یا اسناد و مدارک معتبر نشان دهند که مبلغ ذکر شده در صورت حساب واقعی نیست، ارزش روز کالا یا خدمت در زمان تعلق مالیات، مبنای محاسبه مالیات قرار خواهد گرفت.

همچنین به موضوع مواردی که مشمول مالیات نمی‌شوند نیز پرداخته شده است. در مواد ۱۵ تا ۱۷، نحوه تعیین مالیات واردات کالا، مالیات مربوط به برخی کالاهای خاص، و شرایط کسر مالیات‌های پرداختی از مالیات‌های دریافتی توسط مودیان، یا استرداد مالیات اضافی پرداخت شده بر ارزش افزوده مورد بررسی قرار گرفته است.

با این حال، در قانون دائمی جدید مالیات بر ارزش افزوده، این تعریف دستخوش تغییراتی شده و در فصل دوم، ماده ۵ این قانون به شیوه‌ای متفاوت بیان گردیده است. مبنای محاسبه مالیات و عوارض مربوط به فروش کالاها و خدمات، برای مودیانی که در سامانه مودیان عضویت دارند، ارزش فروش ثبت شده در صورت حساب الکترونیکی آن‌ها در این سامانه است.

مواد قانونی معافیت ارزش افزوده

بر اساس قانون معافیت مالیات ارزش افزوده، تمامی اشخاص و کسب‌وکارها ملزم به پرداخت این مالیات نیستند. در حقیقت، موضوع مالیات بر ارزش افزوده در مواد ۹ تا ۱۳ این قانون مورد بررسی قرار گرفته است. مطابق با ماده ۱۲، برخی از کالاها و خدمات خاص که در ادامه معرفی خواهند شد، از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند.

بر اساس ماده ۱۳ قانون مالیات بر ارزش افزوده، قانونگذار تصریح کرده است که صادرات کالا و خدمات به خارج از کشور از طریق مبادی رسمی، مشمول مالیات نخواهد بود. علاوه بر این، مالیات پرداخت شده برای این دسته از کالاها و خدمات، در صورت ارائه مدارک معتبر مانند برگه خروجی گمرکی و سایر اسناد قانونی، قابل بازگشت خواهد بود.

شایان ذکر است که این قانون شامل یک تبصره نیز می‌شود که بر اساس آن، مالیات پرداخت شده برای کالاهایی که مسافران اتباع خارجی همراه خود دارند، در صورتی که از زمان خرید تا خروج از کشور بیش از دو ماه نگذشته باشد، قابل استرداد خواهد بود. این بازپرداخت از محل درآمدهای جاری وصول شده و تنها در صورت ارائه مدارک و مستندات معتبر انجام می‌شود.