محاسبه میزان مالیات سرقفلی [چگونگی محاسبه + قوانین]

محاسبه میزان مالیات سرقفلی با توجه به ماده 59 قانون مالیات‌های مستقیم، به میزان 2 درصد از مجموع مبلغ دریافتی است. پرداخت این مالیات به عهده مالک بوده و فرقی ندارد سرقفلی اجاره داده شود یا فروخته شده باشد. مالک باید در فرصت تعیین شده 30 روز، برای پرداخت این مالیات اقدام کند.

مالیات سرقفلی از نوع مالیات‌های مستقیم بوده و باید بعد از تکمیل اظهارنامه به اداره مالیات مربوطه پرداخت شود. البته مالیات سرقفلی با توجه به محل قرارگیری ملک متغیر است. درصورتی که ارزش ملک تعیین نشده باشد، کارشناسان اداره مالیات با توجه به عرف، مبلغ آن را تعیین خواهند کرد.

چگونگی محاسبه مالیات سرقفلی

پاسخ مالیات سرقفلی چگونه محاسبه می شود؟ در ماده 59 قانون مالیات‌های مستقیم بدین شکل آمده است: «نقل و انتقال قطعی املاک به مأخذ ارزش معاملاتی و به نرخ پنج درصد (5%) و همچنین انتقال حق واگذاری محل به مأخذ وجوه دریافتی ‌مالک یا صاحب حق و به نرخ دو درصد (2%) در تاریخ انتقال از طرف مالکان عین یا صاحبان حق مشمول مالیات می‌ باشد.»

بنابراین با استناد به این ماده در پاسخ به این سوال که مالیات سرقفلی چند درصد است؟ باید گفت این مبلغ به میزان 2 درصد از کل ارزش معاملاتی سرقفلی است. یعنی برای محاسبه میزان مالیات سرقفلی باید به مقدار قیمتی که سرقفلی فروخته یا اجاره داده شده است، نگاه کرد.

در نتیجه فرمول محاسبه مالیات سرقفلی عبارتند از:

در قانون، مبلغ خاصی برای محاسبه مالیات سرقفلی ذکر نشده و معیار ارزش آن با توجه به ارزش معاملاتی نزدیک‌ترین محل محاسبه می‌شود. بنابراین سرقفلی هر ملکی در هر شهر و منطقه‌ای کاملا از هم متفاوت خواهد بود. همچنین مرجع اصلی تعیین قیمت سرقفلی، کارشناسان اداره مالیات هستند.

پرداخت مالیات سرقفلی به عهده کیست؟

بعد از دانستن اینکه مالیات سرقفلی چقدر است؟ تعیین مسئول پرداخت مالیات سرقفلی نیز مهم است. همانطور که در ماده 59 ذکر شده، مالک سرقفلی، کسی که وجوه دریافتی به حساب او ریخته می‌شود، مسئولیت پرداخت مالیات سرقفلی را نیز به عهده دارد.

این قانون به منظور حمایت از مستاجرین پیش بینی شده است. زیرا هر چقدر مالک، مبلغ بیشتری برای اجاره سرقفلی دریافت کند، مالیات بیشتری نیز از او گرفته خواهد شد. بدین ترتیب از ارزش‌گذاری‌های غیرمنطقی و بیشتر از واقعیت، جلوگیری خواهد شد.

مهلت پرداخت مالیات سرقفلی

بعد از محاسبه میزان مالیات سرقفلی، نوبت به پرداخت آن می‌رسد. زمانی که معامله به صورت رسمی منعقد شد و انتقال صورت گرفت، مالک باید در ظرف مدت 30 روز نسبت به پرداخت مالیات سرقفلی اقدام کند. این مهلت قابل تمدید نخواهد بود.

اما اگر بعد از بستن قرارداد و پرداخت مالیات، قرارداد فسخ شود؛ هزینه به مالک بازگردانده خواهد شد. مشروط بر اینکه بعد از فسخ قرارد، درخواستی تنظیم شود که معامله در دفترخانه اسناد رسمی ثبت نشده است. این درخواست باید توسط دفترخانه نیز تایید گردد تا بعد از 15 روز، مبلغ به حساب وی بازگردانده شود. همچنین در این شرایط، معاملاتی که تا 6 ماه بعد انجام می‌شوند، مشمول مالیات سرقفلی نخواهند شد.

روش‌های انتقال حق سرقفلی و مالیات آن

در محاسبه میزان مالیات سرقفلی، نوع انتقال سرقفلی نیز مهم است. در یک دسته بندی کلی، حق سرقفلی را می‌توان اجاره داده یا مالکیتش را به صورت کامل به دیگری منتقل کرد. در این صورت سه روش برای آن وجود دارد:

انتقال قهری

منظور از انتقال قهری سرقفلی، زمانی است که مالک اصلی فوت کند و سرقفلی به وراث برسد. از آنجایی که سرقفلی یکی از حقوق مالی است، بنابراین ورثه و همسر متوفی آن را به ارث می‌برند. در این شیوه انتقال، مالیات به سرقفلی تعلق نخواهد گرفت.

انتقال اختیاری

گاهی مالک به اختیار خود، سرقفلی را به دیگری منتقل می‌کند. این انتقال می‌تواند به صورت اجاره دادن آن باشد. در این صورت نحوه محاسبه مالیات اجاره سرقفلی همان 2 درصد از مبلغ اجاره خواهد بود. گاهی انتقال در قالب عقد بیع صورت می‌گیرد، که به آن مالیات سرقفلی تعلق گرفته و نحوه محاسبه مالیات نقل و انتقال سرقفلی به همان صورتی است که در قانون ذکر شده است. یعنی میزان 2 درصد از وجه دریافتی توسط مالک.

اما اگر مالک حق سرقفلی را به پدر، مادر، فرزندان، ارگان‌ها و نهادهای دولتی و موسسات خیریه منتقل کند، مشمول مالیات سرقفلی نخواهد شد. همچنین اگر سرقفلی در قالب هبه یا عقد غیرمعوض به دیگری منتقل شود، معاف از مالیات خواهد بود.

انتقال قضایی

گاهی مالک بعد از اجاره یا انتقال حق سرقفلی، مانع از استفاده طرف مقابل می‌شود. در این صورت دادگاه مالک را مجبور به انتقال سرقفلی می‌کند. در این روش، نحوه محاسبه میزان مالیات سرقفلی تغییری نخواهد کرد و همان مبلغ 2 درصد خواهد بود.

قوانین مالیات سرقفلی

در محاسبه میزان مالیات سرقفلی، رعایت برخی قوانین ضروری است که به شرح زیر است:

• مالیات سرقفلی تنها شامل املاک تجاری مشغول به کار می‌شود. یعنی املاک تجاری غیرفعال یا نیمه ساز مالیاتی پرداخت نمی‌کنند.
• اگر ارزش معاملاتی ملک به اشتباه محاسبه شده باشد، می‌توان به نظر کارشناس اعتراض کرد.
• در صورت تاخیر در پرداخت مالیات سرقفلی، مودی به ازای هر ماه تاخیر باید 2.5 درصد جریمه پرداخت کند.
• پرداخت مالیات سرقفلی باید در قالب اظهارنامه قانونی انجام شود.

جمع‌بندی

با نگاهی به ماده 59 قانون مالیات‌های مستقیم می‌توان پی برد که مالیات سرقفلی چند درصد است؟ برای محاسبه میزان مالیات سرقفلی می‌بایست ارزش معاملاتی ملک درنظر گرفته شود. درواقع مالیات سرقفلی به اندازه 2 درصد از مجموع مبلغ دریافتی توسط مالک بوده و مالک باید حتما در مهلت مقرر، مالیات تعیین شده را بپردازد. زیرا مشمول جریمه تاخیر خواهد شد.

سایت رابین هونامیک به صورت تخصصی در زمینه مالیات فعالیت می‌کند. مشاوران این مجموعه می‌توانند شما را در نحوه محاسبه این مالیات و چگونگی پرداخت آن راهنمایی کنند.

سوالات متداول