محاسبه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی یکی از مهمترین وظایف مالی شرکتها و سازمانهاست که تاثیر مستقیم بر مالیات و تعهدات قانونی آن دارد.
این فرآیند نه تنها به کاهش خطرات مالیاتی و جریمههای احتمالی کمک میکند، بلکه به شرکتها امکان برنامهریزی دقیقتر برای بهینهسازی منابع و افزایش سودآوری را میدهد. با درک اصول و قوانین محاسبه مالیات، شرکتها میتوانند بهطور هوشمندانهتری در بازار رقابت کنند و از فرصتهای مالیاتی قانونی بهرهمند شوند.
طبق ماده 105 قانون مالیاتهای مستقیم، تمامی اشخاص حقوقی ایرانی ثبت شده در اداره ثبت شرکتها موظفند بابت درآمدهایی که در طول یک سال مالیاتی در ایران یا از منابع ایرانی به دست میآورند، معادل 25 درصد از درآمد مشمول مالیات (سود) را به عنوان مالیات عملکرد اشخاص حقیقی و حقوقی پرداخت نمایند.
این قانون بهعنوان یک ابزار مهم برای مدیریت و نظارت بر مالیاتهای شرکتها، به دولت این امکان را میدهد که از فعالیتهای اقتصادی در کشور، منابع مالی لازم را تامین کند. یک استثنا در این زمینه وجود دارد و آن مربوط به قانون موافقتنامه اجتناب از مالیات مضاعف است که دولت ایران با برخی کشورها به امضا رسانده است.
بر اساس این موافقتنامه، اشخاص حقوقی نیازی به پرداخت مابهالتفاوت مالیاتی ندارند، اگر در خارج از کشور مالیات پرداخت کرده باشند. محاسبه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی به همین راحتی محاسبه میشود.
همانطور که اشاره شد، اشخاص حقوقی موظفند 25 درصد از سود سالانه خود را به عنوان مالیات پرداخت کنند، اما در برخی موارد استثناهایی برای نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی وجود دارد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
این تفاوتها در نرخ مالیاتی به دولت امکان میدهد که با رعایت عدالت مالیاتی، از فعالیتهای اقتصادی داخلی و بینالمللی حمایت کند و در عین حال منابع مالی لازم را تامین نماید.
محاسبه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی (مالیات شرکتها) یکی از فرآیندهای مهم در سیستم مالیاتی است که به تعیین میزان مالیات قابل پرداخت توسط شرکتها کمک میکند. این روشها معمولا شامل مراحل و اصول زیر هستند:
شرکتها و اشخاص حقوقی موظفند بر اساس ماده ۱۱۰ قانون مالیاتهای مستقیم، حداکثر تا چهار ماه پس از پایان سال مالی، اظهارنامه مالیاتی خود را به سازمان امور مالیاتی تحویل دهند. در صورتی که مؤدی اظهارنامه را در موعد مقرر ارسال کند، اسناد و مدارک لازم را به موقع ارائه دهد، بخشی از درآمدهای خود را پنهان نکند و تمام وظایف قانونی خود را بهدرستی و به موقع انجام دهد، رسیدگی مالیاتی از طریق بررسی دفاتر وی صورت خواهد گرفت.
در این شرایط، مامور مالیاتی حق ندارد مبلغی به فروش اظهارشده توسط مؤدی اضافه کند و تنها در صورتی که هزینههای اعلامشده توسط مؤدی با مفاد مواد ۱۴۷ و ۱۴۸ قانون مالیاتهای مستقیم همخوانی نداشته باشد، این هزینهها به سود مؤدی اضافه شده و مالیات بر اساس آن محاسبه خواهد شد.
همچنین، طبق ماده ۹۷ که از سال ۱۳۹۸ تغییراتی در آن اعمال شده است، سازمان امور مالیاتی میتواند محاسبه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی را بر اساس اظهارنامههای ارسالی اشخاص حقوقی تعیین کند و تنها تعداد محدودی از این اظهارنامهها را بهطور نمونه بررسی نماید.
اگر اشخاص حقوقی در مهلت مقرر اظهارنامه خود را ارسال نکنند، درآمد خود را پنهان کنند یا مدارک لازم را به سازمان مالیاتی ارائه ندهند، مؤدی با مالیات سنگینی روبهرو خواهد شد. در این شرایط، گروه رسیدگی مالیاتی مقدار درآمد کتمانشده را با استفاده از ضرایب مربوط به آن شغل محاسبه کرده و سپس حاصل را در 25 درصد ضرب میکنند.
در صورتی که اشخاص حقوقی نتوانند اظهارنامه مالیاتی خود را در زمان مقرر ارسال کنند، سازمان مالیاتی اقدام به تهیه یک اظهارنامه تخمینی مینماید. این اظهارنامه غالبا سود بالاتری را برای مؤدی لحاظ میکند و در نتیجه، مالیات بیشتری نیز از وی دریافت خواهد شد. سپس، برگ تشخیص مالیات برای مؤدی صادر خواهد شد.
اگر اشخاص حقوقی به مبلغ مالیات تعیینشده اعتراض داشته باشند، میتوانند تا 30 روز پس از دریافت برگه تشخیص مالیات، اعتراض خود را ثبت کنند. در صورتی که سازمان امور مالیاتی موافقت کند که اظهارنامه مالیاتی شرکت ارسال شود، اعتراض آنها مورد بررسی قرار خواهد گرفت. لازم به ذکر است که اشخاص حقوقی مشمول جریمه عدم ارسال اظهارنامه و سایر جرایم مربوطه خواهند شد که این جریمهها قابل بخشش نیستند.
کلام پایانی
محاسبه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی یک فرآیند پیچیده و حائز اهمیت است که نیازمند دقت و توجه ویژهایست. درک صحیح از قوانین و مقررات مالیاتی، ارائه به موقع اظهارنامهها و مستندات لازم و توجه به جزئیات مالی میتواند به کاهش بار مالیاتی و جلوگیری از جریمههای احتمالی کمک کند.
اشخاص حقوقی باید با در نظر گرفتن تمامی جوانب مالی خود و بهرهگیری از مشاورههای تخصصی، به بهینهسازی استراتژیهای مالیاتی خود بپردازند. با رعایت این نکات، نه تنها میتوانند از مزایای قانونی بهرهمند شوند، بلکه به توسعه پایدار و موفقیت کسبوکار خود نیز کمک خواهند کرد. در صورت هر گونه سوال در پایان صفحه سایت هونامیک برنا میتوانید کامنت بگذارید و از ما مشاوره مالیاتی رایگان دریافت کنید.