مالیات بر ارث سهام چیست؟ [بررسی انواع مالیات بر ارث سهام]

مالیات بر ارث سهام، بسته به اینکه از نوع سهام بورسی یا غیربورسی باشد، متفاوت خواهد بود. میزان مالیات بر ارث با توجه به سال فوت متوفی، ارزش سهام در تاریخ فوت وی و طبقه وراث، تعیین می‌شود. بر اساس قانون مالیاتی، نرخ مالیات بر ارث سهام بورسی برای طبقه اول وراث 0.75درصد، برای طبقه دوم وراث 1.5 درصد و برای طبقه سوم وراث 3 درصد خواهد بود.

البته این میزان برای سهام غیربورسی کمی بیشتر است. همچنین اوراق بهادار و سهام عدالت نیز مشمول این قانون می‌شوند. هرچند مالیات بر ارث سهام عدالت بر اساس ارزش اسمی آن محاسبه می‌شود تا مقدار آن کاهش یابد.

پرداخت این مالیات به عهده وراث خواهد بود و مشمول معافیت و جریمه نیز خواهد شد. همچنین برای متوفیان سال 1395 و ماقبل آن، تغییراتی در مقدار پرداخت وجود دارد.

 در این مقاله نرخ مالیات بر ارث انواع سهام، چگونگی محاسبه و معافیت‌های مالیاتی آن بررسی می‌کنیم. با ما همراه باشید.

مالیات بر ارث سهام چیست؟

مالیات بر ارث سهام، یکی از انواع مالیات‌های مستقیم است که با توجه به نوع سهام و سال فوت متوفی با هم تفاوت دارد. قانون مالیات بر ارث نسبت به سهام آن را به دو دسته سهام بورسی و غیربورسی تقسیم می‌کند.

این مالیات در قانون جدید سال 1395، اصلاحاتی داشته که باعث تفاوت آن با وراث متوفیان ماقبل 1394 شده است.

به‌طور کلی میزان مالیات بر ارث سهام با توجه به طبقات ارث مشخص می‌شود. طبقات ارث در قانون به شرح زیر است:

• طبقه اول: پدر، مادر، زن، شوهر، فرزند و نوه.
• طبقه دوم: پدربزرگ و مادربزرگ، برادر، خواهر و فرزندانشان.
• طبقه سوم: عمو، عمه دایی، خاله و فرزندانشان.

در دنیای امروز که قوانین مالیاتی به‌طور مداوم در حال تغییر و پیچیده‌تر شدن هستند، محاسبات مالیاتی به فرآیندی حساس و نیازمند تخصص تبدیل شده است. هر گونه اشتباه در این زمینه می‌تواند پیامدهای مالی سنگینی از جمله جریمه‌های قابل توجه به همراه داشته باشد. استفاده از خدمات یک مشاور مالیاتی مجرب، علاوه بر اطلاع‌رسانی درباره آخرین تغییرات و اصلاحات قانونی، فرصت بهره‌گیری از معافیت‌ها و تسهیلات مالیاتی را نیز برای شما فراهم می‌کند. با این کار، اطمینان حاصل می‌شود که تمام محاسبات و پرداخت‌های مالیاتی شما به‌طور دقیق و بر اساس قوانین انجام می‌شود. برای پیشگیری از مشکلات احتمالی و تضمین دقت در امور مالیاتی، هم‌اکنون از صفحه مشاوره مالیاتی ما دیدن کنید.

مالیات بر ارث سهام بورسی

سهام بورسی به آن دسته از سهام‌ها گفته می‌شود که در بورس پذیرفته شده‌اند. مالیات بر ارث سهام بورسی با توجه به قوانین مالیاتی، تاریخ فوت فرد، قیمت سهام در تاریخ فوت متوفی و طبقات ارث به شکل زیر محاسبه می‌شود:

نرخ مالیات بر ارث سهام بورسی
وراث طبقه اول	وراث طبقه دوم	وراث طبقه سوم
0.75 درصد	1.5 درصد	3 درصد

در ماده 143 قانون مالیات مستقیم درباره مالیات این سهام می‌گوید که مالیاتی برای نقل و انتقال سهام مالیات ارزش افزوده خرید و فروش از آنها گرفته نخواهد شد.

همچنین بر اساس ابلاغیه جدید سازمان امور مالیاتی، اعلام ارزش سهام بورسی برای پرداخت پرداخت مالیات بر ارث سهام در بازارهای داخلی و خارجی، به عهده سازمان بورس و اوراق بهادار است.

مالیات بر ارث سهام غیربورسی

این نوع سهام همان‌طور که از اسمش پیداست، به شرکت‌هایی اشاره داره در بورس حضور ندارند. مالیات بر ارث سهام شرکت سهامی خاص و عام به شکل زیر محاسبه می‌شود:

نرخ مالیات بر ارث سهام غیربورسی
وراث طبقه اول	وراث طبقه دوم	وراث طبقه سوم
6 درصد	12 درصد	24 درصد

مالیات بر ارث سهام خاص و عام با توجه به ارزش اسمی سهام مشخص می‌شود که معمولا از ارزش واقعی آن در زمان محاسبه، کمتر است. این کار برای کاهش سهام این شرکت‌ها انجام می‌شود.

مالیات بر ارث سهام عدالت

مالیات بر ارث سهام عدالت، یکی دیگر از انواع مالیات بر ارث سهام است که مشمول مالیات می‌شود. این سهام درواقع بخشی از سهام شرکت‌های دولتی بوده که از طرف دولت به مردم تعلق گرفته است. گواهی مالیات مالیات بر ارث سهام عدالت و ارزش‌گذاری این سهام بر اساس ارزش اسمی آن خواهد بود که میزان مالیات را کمتر می‌کند.

 نرخ محاسبه این مالیات با توجه به طبقات ارث به شکل زیر خواهد بود:

نرخ مالیات بر ارث سهام عدالت
وراث طبقه اول	وراث طبقه دوم	وراث طبقه سوم
6 درصد	12 درصد	24 درصد

مالیات بر ارث اوراق بهادار

اوراق بهادار متوفی مانند اوراق قرضه و اوراق مشارکت نیز مشمول مالیات بر ارث سهام می‌شوند. میزان این مالیات را اداره امور مالیاتی تعیین می‌کند که نسبت به سهم شرکا و حقوق مالی متوفی، متفاوت خواهد بود.

مالیات بر ارث اوراق مشارکت با توجه به ارزش سهام در هنگام وراثت و متناسب با طبقه وراث محاسبه خواهد شد.

این میزان به شرح زیر است:

نرخ مالیات بر ارث اوراق بهادار
وراث طبقه اول	وراث طبقه دوم	وراث طبقه سوم
0.75 درصد	1.5 درصد	3 درصد

چگونگی محاسبه مالیات بر ارث سهام

نحوه محاسبه مالیات بر ارث سهام، با توجه به اینکه متوفی قبل از سال 1394 یا بعد از آن فوت شده باشد، فرق میکند؛ که در ادامه ذکر خواهد شد.

نحوه محاسبه مالیات بر ارث سهامداران در قانون قدیم به شرح زیر است:

چگونگی محاسبه سهام برای وراث متوفیان قبل از سال 1394
سهام بورسی	سهام غیر بورسی
5 درصد از ارزش سهام در تاریخ فوت متوفی بر اساس آخرین قیمت معامله در بازار بورس	5 درصد از ارزش سهام در تاریخ فوت متوفی بر اساس ارزش تمام شده سهم توسط شرکت صادر کننده

اما برای متوفیان سال 1395، محاسبه مالیات بر ارث سهام در سه گروه مختلف، انجام می‌شود:

چگونگی محاسبه سهام برای وراث متوفیان بعد از سال 1395
سهام بورسی	سهام غیربورسی	سهام قابل معامله در ETF
4 درصد از سهام معامله شده	4 درصد از سهام معامله شده	4 درصد از سهام معامله شده
5 درصد از سهام غیرمعامله شده	5 درصد از سهام غیرمعامله شده	5 درصد از سهام غیرمعامله شده

تمامی این موارد بر اساس ارزش تمام شده بورس در تاریخ فوت متوفی خواهد بود.

معافیت‌های مالیاتی

مالیات بر ارث سهام مشمول معافیت نیز می‌شود که با توجه بر نوع آن متفاوت خواهد بود:

معافیت‌های مالیات بر ارث سهام
سهام بورسی	سهام غیربورسی
50 درصد	40 درصد

یعنی این مالیات تنها بر 50 درصد ارزش سهام بورسی و 40 درصد ارزش سهام غیربورسی تعلق می‌گیرد.

جمع‌بندی

برای پاسخ به این سوال که مالیات بر ارث سهام چقدر است، باید عوامل متعددی از جمله نوع سهام، تاریخ فوت متوفی و ارزش سهام در زمان فوت را محاسبه کرد. مالیات بر ارث سهام، نوعی مالیات مستقیم است که پرداخت آن به عهده ورثه می‌باشد.

اعلام ارزش این سهام به عهده سازمان بورس و اوراق بهادر بوده و بعد از محاسبه باید به اداره مالیات محل سکونت متوفی، پرداخت شود.

محاسبه این مالیات می‌تواند با پیچیدگی‌های زیادی همراه باشد، به همین جهت بهتر است قبل از هر اقدامی با مشاوران زبده امور مالیاتی، مشورت کنید.

شرکت هونامیک برنا، با بیش از 13 سال سابقه حسابرسی و انجام امور مالیاتی، می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند. می‌توانید در بخش نظرات سوالات خود را از کارشناسان ما بپرسید.

سوالات متداول

آیا تاخیر در پرداخت مالیات بر ارث سهام، مشمول جریمه خواهد شد؟

بله، به ازای هر ماه تاخیر، وراث باید 10 درصد از مالیات متعلق به ارث را به عنوان جریمه پرداخت کنند.

آیا برای پرداخت مالیات بر ارث سهام، نیاز به مدارک خاصی است؟

بله. وارث باید حتما گواهی انحصار وراث و حکم تقسیم ترکه را نیز به همراه خود داشته باشند.

مرجع صالح برای پرداخت مالیات بر ارث سهام، کجاست؟

مالیات باید به اداره مالیاتی محل سکونت متوفی، پرداخت شود.

آیا سود سهام نیز مشمول مالیات بر ارث می‌شود؟

خیر سود سهام مشمول این قانون نمی‌شود.