نرخ مالیات ارزش افزوده برای همه کالاها و خدمات یکسان نیست و سازمان امور مالیاتی این مالیات غیر مستقیم را بر اساس تفاوت ارزش کالا و خدمات عرضه شده مشخص میکند. مالیات ارزش افزوده همان ارزشی است که در فراینده واردات، تولید، توزیع و مصرف کالا با خدمات به کالاها اضافه شده و مصرف کننده موظف به پرداخت آن به صورت فصلی است.
فروشندگان و ارائه دهندگان خدمات در پایان هر سال ارزش افزوده دریافتی خود از مشتریان را به حساب دولت واریز میکنند. این نوع مالیات از درآمد افراد کسر نمیشود و مشتری نقش بسزایی در پرداخت آن دارد. نرخ این مالیات طبق قانون هر سال تغییر میکند، که برای اطلاع از نرخ مالیات ارزش افزوده بهتر است متن را تا انتها مطالعه کنید.
ارزش افزوده ارزشی است که در فرآیند تولید یک کالا یا ارائه یک خدمات بر آن افزوده میشود و مشتری ملزم به پرداخت آن است. کالایی که شما دریافت و استفاده میکنید در پروسه تولید مراحل مختلفی را طی کرده تا از متریال خام به کالایی با کیفیت و ارزشمند تبدیل شود، ارزشی که کالا در این فرایند پیدا میکند همان ارزش افزوده است.
اگر تفاوت قیمت بین هزینه تولید کالا با قیمت نهایی آن را بررسی کنید به راحتی متوجه ارزش افزوده آن خواهید شد. هرچه هزینه تولید کالا و خدمات بیشتر باشد ارزش افزوده آن هم بالاتر است. اگر هزینه تولید نوشابه ۱۰ هزار تومان باشد و کالا با قیمت ۳۰ هزار تومان فروخته شود، نرخ مالیات ارزش افزوده نوشابه ۲۰ هزار تومان خواهد بود. با کسر هزینه تولید از قیمت نهایی ارزش افزوده به دست میآید.
مالیات ارزش افزوده به دو روش تفریقی مستقیم و تفریقی غیر مستقیم محاسبه میشود. در ایران بیشتر روش غیر مستقیم استفاده میشود و به کمک آن میتوان نرخ مالیات را به صورت دقیق مشخص کرد. هر شرکت اقتصادی وقتی که یک کالا یا خدمات را خریداری میکند باید مالیاتی را تحت عنوان ارزش افزوده به فروشنده پرداخت کند.
اگر شرکت قصد فروش کالا یا خدماتی را دارد باید علاوه بر قیمت نهایی آن مالیات بر ارزش افزوده را هم از خریدار دریافت کند. درصد و نرخ مالیات بر ارزش افزوده توسط سازمان امور مالیاتی و طبق قانون مشخص میشود. برای محاسبه این نوع مالیات باید مالیات و عوارض خرید کالا و خدمات از مالیات و عوارض فروش کالا و خدمات کسر، و در نرخ مالیات که در حال حاضر ۱۰ درصد است ضرب شود.
نرخ مالیات در سال هر چقدر که باشد نرخ مالیات ارزش افزوده هم بر اساس آن محاسبه میشود. این فرمول سازمان ارائه شده و میتواند به محاسبه دقیقه کمک زیادی کند. نرخ این نوع مالیات همه کشورها یکسان نیست و با توجه به قوانین و مقررات هر کشوری تعیین میشود. نوع کالا و خدمات، شرایط اقتصادی و سیاستهای مالی کشور نقش بسزایی در محاسبه مالیات ارزش افزوده دارد.
مالیات بر ارزش افزوده از سال ۱۳۸۷ تصویب شده و مشتریان طبق قانون موظف به پرداخت آن هستند. این مالیات هر سال دستخوش تغییر بوده و روندی صعودی را در پیش گرفته است. برای اینکه بدانید نرخ مالیات بر ارزش افزوده چقدر است باید جدول زیر را مطالعه کنید. در این جدول زیر ضریب عوارض، مالیات و مالیات بر ارزش افزوده از سال ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۳ قابل مشاهده است:
سال | ضریب عوارض | ضریب مالیات | ضریب مالیات بر ارزش افزوده |
۱۳۸۷ | ٪ ۱.۵ | ٪ ۱.۵ | ٪ ۳ |
۱۳۸۸ | ٪ ۱.۵ | ٪ ۱.۵ | ٪ ۳ |
۱۳۸۹ | ٪ ۱.۵ | ٪ ۱.۵ | ٪ ۳ |
۱۳۹۰ | ٪ ۱.۸ | ٪ ۲.۲ | ٪ ۴ |
۱۳۹۱ | ٪ ۲.۱ | ٪ ۲.۹ | ٪ ۵ |
۱۳۹۲ | ٪ ۲.۴ | ٪ ۳.۶ | ٪ ۶ |
۱۳۹۳ | ٪ ۲.۷ | ٪ ۵.۳ | ٪ ۸ |
۱۳۹۴ | ٪ ۳ | ٪ ۶ | ٪ ۹ |
۱۳۹۵ | ٪ ۳ | ٪ ۶ | ٪ ۹ |
۱۳۹۶ | ٪ ۳ | ٪ ۶ | ٪ ۹ |
۱۳۹۷ | ٪ ۳ | ٪ ۶ | ٪ ۹ |
۱۳۹۸ | ٪ ۳ | ٪ ۶ | ٪ ۹ |
۱۳۹۹ | ٪ ۳ | ٪ ۶ | ٪ ۹ |
۱۴۰۰ | ٪ ۳ | ٪ ۶ | ٪ ۹ |
۱۴۰۱ | —– | ٪ ۹ | ٪ ۹ |
۱۴۰۲ | —– | ٪ ۹ | ٪ ۹ |
۱۴۰۳ | —– | ٪ ۱۰ | ٪ ۱۰ |
یکی از پرتکرارترین سوالاتی که در مورد نرخ مالیات ارزش افزوده مطرح میشود این است که مالیات ارزش افزوده چند درصد است؟ در پاسخ باید گفت که در سال ۱۴۰۳ طبق قانون نرخ مالیات ارزش افزوده ۱۰ درصد محاسبه شده است. این نرخ برای تمام کالا در نظر گرفته شده و تنها تعداد معدودی هستند که با نرخی متفاوت در دسترس مشتریان قرار میگیرند یا به طور کلی معاف از مالیات هستند. طبق ماده ۷ قانون مالیاتی این نرخ نسبت به سال ۱۴۰۲ یک درصد افزایش را تجربه کرده است.
بر اساس بخشنامهای که سازمان امور مالیاتی در سال ۱۴۰۳ صادر کرده نرخ مالیات ارزش افزوده از ۹ به ۱۰ درصد تغییر پیدا کرده است. برای کالاهای خاص در ماده ۲۶ قانون مالیاتی نرخ مشخصی تعیین شده است. مصرف کننده موظف است تا در موعد مقرر این ۱۰ درصد مالیات را پرداخت کند. افرادی که از قانون سرپیچی و مالیات را پرداخت نمیکنند مشمول جریمه میشوند.
نرخ مالیات بر ارزش افزوده برای همه کالاها و خدمات ثابت نیست و ممکن است برخی به طور کامل معاف از مالیات باشند. سازمان امور مالیاتی برای بیشتر کالاها و خدمات نرخ ۱۰ درصد را در سال ۱۴۰۳ در نظر گرفته است. برخی کالاها مثل گندم، گوشت، قند وشکر از این نرخ تعیین شده مستثنی هستند و برای آنها یک درصد مالیات تعیین شده است؛ چرا که این کالاهای وارداتی ضروری و از اقلام مصرفی مردم هستند.
برای واکسنها و داروهای کمیابی که وارد کشور میشوند دولت ۳ درصد نرخ مالیات ارزش افزوده مشخص کرده است. کالاهایی که برای سلامتی انسان مضر هستند باید مالیات بیشتری را پرداخت کنند. دخانیات از جمله سیگار جزو این دسته هستند که سازمان امور مالیاتی ۲۵ درصد مالیات ارزش افزوده برای آنها در نظر گرفته است. کالاهایی که از پرداخت مالیات معاف هستند با حجم بالاتری ر دسترس مصرف کنندگان قرار میگیرند و میزان واردات آنها بیشتر است.
نرخ مالیات ارزش افزوده برای برخی کالاها به صفر میرسد و این بدین معنی است که بعضی کالاها و خدمات معاف از مالیات هستند. در ادامه به معرفی این کالاها میپردازیم:
سخن پایانی
نرخ مالیات ارزش افزوده جزو مالیاتهای مهم در نظام حقوقی و اقتصادی است که دولت به صورت غیر مستقیم آن را از مشتریان دریافت میکند. نرخ این مالیات هر سال متغیر است و بر اساس قانون مالیاتی مشخص میشود. مودیان برای پرداخت این مالیات باید اظهارنامه مالیاتی را به سامانه ارسال کنند. برای اینکه در پروسه محاسبه مالیات ارزش افزوده و نحوه پرداخت آن با مشکل روبرو نشوید بهتر است قبل از هر کاری با مشاوران و کارشناسان رابین هونامیک مشورت کنید. برای مشاوره مالیاتی آنلاین ، تلفنی یا حضوری کلیک کنید.