مالیات سرقفلی چیست؟ [مزایا و معایب + نحوه محاسبه]

مالیات سرقفلی چیست؟ مالیاتی مستقیم است که بر نقل و انتقال حق سرقفلی تعلق می‌گیرد. زمانی که مالک حق سرقفلی را فروخته یا اجاره می‌دهد، می‌بایست میزان 2 درصد از کل مبلغ را به عنوان مالیات به دولت پرداخت کند. این مالیات تنها بر املاک تجاری اعمال می‌شود و مسئولیت پرداخت آن به عهده مالک سرقفلی است.

مالیات سرقفلی مزایا و معایب مختلفی داشته و تاخیر در پرداخت، تبعات قانونی جدی برای صاحب آن ایجاد خواهد کرد. همچنین این حق قوانین مختلفی داشته و در برخی موارد، مالیات از آن ساقط می‌شود. ضمنا، مهلت پرداخت این مالیات، 30 روز است.

سرقفلی چیست؟

سرقفلی مبلغی است که مستاجر به مالک پرداخت می‌کند. این مبلغ جدا از اجاره ملک بوده و برای استفاده از حسن شهرت مغازه دریافت می‌گردد. مثلا اگر ملکی قبلا فروشگاه لوازم خانگی بوده و به خاطر تلاش و خوشنامی، معروف شده باشد، حق سرقفلی برایش به وجود می‌آید.

سرقفلی فقط مخصوص املاک تجاری است و برای املاک مسکونی کاربرد ندارد. همچنین قوانین مربوط به سرقفلی با حق کسب و پیشه متفاوت است. از دیگر ویژگی‌های حق سرقفلی این است که سرقفلی فقط برای اموال غیرمنقول استفاده می‌شود و به ورثه و زوجه متوفی ارث می‌رسد. سرقفلی قابل توقیف است و می‌توان آن را برای ضمانت استفاده کرد. و از آنجایی که یک حق مالی است، مشمول مالیات سرقفلی می‌شود.

انتقال سرقفلی به روش‌های مختلفی از جمله انتقال قهری به صورت ارث، انتقال قضایی با حکم دادگاه و انتقال اختیاری صورت می‌گیرد.

مالیات سرقفلی چیست؟

برای پاسخ به مالیات سرقفلی چیست باید به ماده 59 قانون مالیات‌های مستقیم مراجعه کرد. بر اساس این قانون، مالیات سرقفلی از انواع مالیات‌های مستقیم است که هنگام نقل و انتقال سرقفلی، می‌بایست به دولت پرداخت شود. مبلغ این مالیات میزان 2 درصد از هزینه‌ای است که مالک سرقفلی دریافت کرده است. مثلا اگر مبلغ دریافتی 500 میلیون باشد، مالیات آن معادل 2 درصد از این مبلغ یعنی 10 میلیون خواهد بود.

برای تعیین میزان مالیات سرقفلی، باید ارزش معاملاتی ملک محاسبه شده باشد. در غیر این صورت ارزش معاملاتی نزدیکترین محل مبنا قرار می‌گیرد. همچنین گاهی برای تعیین ارزش آن از کارشناسان اداره دارایی و مالیات کشور، استفاده می‌شود.

احتمالا این سوال برای افراد زیادی پیش می‌آید که پرداخت مالیات سرقفلی به عهده کیست؟ با توجه به همین ماده قانونی، این مالیات را باید مالک سرقفلی بپردازد.

انواع مالیات سرقفلی چیست؟

همانطور که در تعریف مالیات سرقفلی چیست گفته شد، این مالیات بر نقل و انتقال سرقفلی اعمال می‌شود. به همین جهت می‌توان آن را به دو نوع زیر تقسیم کرد:

مالیات بر فروش سرقفلی

سرقفلی قابل خرید و فروش است. صاحب سرقفلی می‌تواند آن را در قالب عقد بیع به دیگران بفروشد. به همین جهت زمان فروش، مالیات به او تعلق می‌گیرد. 2 درصد مالیات سرقفلی، با توجه به تمام مبلغ دریافتی محاسبه می‌شود. بنابراین هرچه ارزش سرقفلی بیشتر باشد، مالیات نیز بیشتر خواهد بود.

مالیات بر اجاره سرقفلی

اجاره سرقفلی اصولا متداول‌تر از فروش آن است. از آنجایی که مستاجر در همان ابتدای قرارداد اجاره، ملزم به پرداخت حق سرقفلی می‌شود؛ مالک سرقفلی نیز موظف به پرداخت مقدار تعیین شده بر اساس مبلغ دریافتی خواهد بود.

کاربرد مالیات سرقفلی چیست؟

در ادامه به کاربردهای مالیات سرقفلی میپردازیم:

• حمایت از مستاجر و استفاده از حق سرقفلی توسط او
• عدم انتقال به چندین فرد به صورت همزمان
• جلوگیری از انحرافات در بازار املاک
• شفافیت اقتصادی و جلوگیری از فرار مالیاتی
• منبع درآمد دولت برای توسعه زیرساخت‌ها

مزایا و معایب مالیات سرقفلی

مالیات سرقفلی البته دارای مزایا و معایبی است که به شرح زیر است:

نکات مهم در مالیات سرقفلی

• اگر حق سرقفلی به ارث برسد، مالیات بر سرقفلی به آن تعلق نمی‌گیرد و در عوض باید مالیات بر ارث را پرداخت کرد.
• اگر بعد از بستن قرارداد، یکی از طرفین قرارداد را فسخ کرد، مالیات پرداختی به صاحب آن بازگردانده می‌شود.
• در صورتی که قرارداد اجاره فسخ یا اقاله شود، معاملات تا 6 ماه بعدش، مشمول مالیات سرقفلی نخواهد شد.
• به ساختمان‌های تجاری نیمه ساخت و زمین‌هایی با کاربری تجاری، مالیات سرقفلی تعلق نمی‌گیرد.
• اگر سرقفلی با عقد هبه یا غیرمعوض، واگذار شده باشد، معاف از مالیات خواهد بود.
• وقف سرقفلی ملک تجاری، آن را معاف از مالیات خواهد کرد.
• در صورت ذکر مبلغ کمتر از ارزش واقعی سرقفلی، مالک مشمول جریمه‌ای معادل 10 درصد از مبلغ اختلافی خواهد شد.
• مجازات عدم پرداخت مالیات سرقفلی، جریمه مالی، عدم ثبت معامله جدید، عدم انتقال سند رسمی و توقیف اموال خواهد بود.
• تاخیر در پرداخت مالیات، جریمه 2.5 درصد به ازای هر ماه را خواهد داشت.

جمع بندی

سرقفلی درواقع ارزش معنوی یک ملک تجاری است که قابل انتقال و خرید و فروش است. مالیات سرقفلی چیست زمانی مفهوم پیدا می‌کند که این حق در قالب فروش یا اجاره به دیگری واگذار می‌شود. در این صورت مالک اصلی باید 2 درصد از مبلغ دریافتی را به عنوان مالیات بپردازد.

در صورت تاخیر در پرداخت یا فرار مالیاتی، جریمه‌های مالی مختلفی برای فرد خاطی اعمال می‌شود. همچنین ممکن است حکم قضایی و توقیف اموال برای او صادر گردد. بنابراین بهتر است در موعد مقرر، نسبت به پرداخت آن اقدام کرد.

پرداخت این مالیات نیز مستلزم تکمیل فرم اظهارنامه مالیاتی است. می‌توانید برای دریافت مشاوره، محاسبه مالیات و چگونگی تکمیل فرم با کارشناسان سایت رابین هونامیک تماس بگیرید. این سایت مرجع تخصصی امور مالیاتی بوده و می‌تواند به سوالات شما پاسخ دهد.

سوالات متداول