مالیات بر دارایی چیست؟ یکی از مالیاتهای مستقیم است. این مالیات بر مجموع داراییهای افراد تعلق میگیرد که از موارد مختلفی به دست میآید. و شامل مالیات بر املاک مسکونی، مالیات بر خانههای خالی، مالیات بر اراضی بایر با کاربری مسکونی، مالیات بر ارث، مالیات بر خودروهای لوکس و حق تمبر میشود.
مالیات بر دارایی یا مالیات بر ثروت، یکی از انواع مالیاتهای مستقیم است که از مالکین و ثروتمندان دریافت میشود. این مالیات سالانه بوده و بر مجموع داراییهای افراد تعلق میگیرد؛ که شامل وجه نقد، املاک، سهام، خودرو، اوراق قرضه و پروانه کسب میشود.
چنانچه مجموع هر کدام از این داراییها بیشتر از میزان تعیین شده در قانون باشد، مشمول این مالیات خواهد شد. در پاسخ به اینکه مالیات بر دارایی شامل چیست باید گفت که طبق قانون مالیاتهای مستقیم، مالیات بر دارایی به موارد زیر اعمال میشود:
مالیات بر املاک، از مهمترین موارد مالیات بر دارایی است که از املاک لوکس و گران قیمت گرفت میشود. نرخ این مالیات به توجه به ارزش واقعی ملک به شرح زیر است:
قیمت ملک | نرخ مالیات بر املاک |
واحد مسکونی بین 10 تا 15 میلیارد تومان | 1 در هزار |
واحد مسکونی بین 15 تا 25 میلیارد تومان | 2 در هزار |
واحد مسکونی بین 25 تا 45 میلیارد تومان | 3 در هزار |
واحد مسکونی بین 40 تا 60 میلیارد تومان | 4 در هزار |
واحد مسکونی بیش از 60 میلیارد تومان | 5 در هزار |
البته این مالیات، متفاوت از مالیات بر درآمد اجاره است. یعنی اگر مالک، ملکش را اجاره دهد، برای آن باید مالیات جداگانهای پرداخت کند.
اگر ملکی در شهری که بیشتر از 100 هزار جمعیت داشته باشد، به مدت 120 روز خالی از سکنه باشد، مشمول این مالیات خواهد شد. طبق قانون مالیات این خانهها به شرح زیر محاسبه میشود:
سال اول | معادل 6 برابر مالیات متعلقه |
سال دوم | معادل دوازده برابر مالیات متعلقه |
سال سوم | معادل هجده برابر مالیات متعلقه |
زمینهای بایر به آن دسته از اراضی گفته میشود که بدون استفاده ماندهاند. در قانون قدیم، مالیات بر دارایی از تمامی زمینهای بایر اخذ میشد، اما بعد از اصلاحیه قانون، این مالیات تنها بر اراضی بایر به کاربری مسکونی اعمال میشود. یعنی زمینهایی که باید برای مسکن ساخته شوند اما هیچ اقدامی برای آن صورت نگرفته است.
بر اساس ماده 15 قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن، این اراضی مشمول مالیات به نرخ 12 درصد به ماخذ ارزش معاملاتی میشوند:
مالیات بر دارایی اراضی بایر مسکونی = ارزش ملک با توجه به منطقه واقع شده × نرخ 12 درصد مالیات |
مالیات بر ارث نیز از جمله مالیات بر دارایی است که بر املاک، سپردههای بانکی، اوراق مشارکت، سود سهام، سهم الشرکه، اموال و داراییهای متوفی تعلق میگیرد. این مالیات با توجه مجموع دارایی متوفی به شرح زیر خواهد بود:
نوع دارایی | نرخ مالیات |
سپردههای بانکی، اوراق مشارکت و اوراق بهادار و سود آنها | 3 درصد |
حق امتیاز و سایر اموال و حقوق مالی که در قانون صراحتا ذکر نشده | 10 درصد ارزش روز تحویل |
انواع وسایل نقلیه موتوری، زمینی، دریایی و هوایی | 2 درصد قیمت زمان انتقال |
املاک و حق واگذاری محل | 5/1 درصد ارزش معاملاتی آن |
اموال متوفی در خارج از کشور | 10 درصد ارزش ماترک |
این قانون برای متوفیان بعد از سال 1395 قابل الاجرا است. ضمنا نسبت مالیات با توجه به طبقه وراث متفاوت خواهد بود.
یکی از موارد مهم مالیات بر دارایی که در سال اخیر تعیین شده، مالیات بر خودروهای لوکس است. برای محاسبه این مالیات موارد مختلفی همچون ارزش خودرو، مدل و سال تولید، نوع سوخت و قوانین محلی درنظر گرفته میشود.
نرخ مالیات این خودروها بر اساس قیمتشان به شرح زیر است:
خودروهای با ارزش 1 تا 1.5 میلیارد تومان | 1 درصد مالیات |
خودرهای با ارزش 1.5 تا 3 میلیارد تومان | 2 درصد مالیات |
خودرهای با ارزش 3 تا 4.5 میلیارد تومان | 3 درصد مالیات |
خودرهای با ارزش بیش از 4.5 میلیارد تومان | 4 درصد مالیات |
بر اساس ماده 44 قانون مالیات بر دارایی، هر برگ چکی که از طرف بانکهای چاپ میشود، حق تمبر گرفته میشود. مالیات حق تمبر شامل موارد زیر میشود:
همانطور که در توضیح مالیات بر دارایی چیست؟ گفته شد، این مالیات بر مجموع داراییهای فرد اعمال میشود، زمانی که ارزش دارایی از میزان تعیین شده در قانون بیشتر شده باشد. این مالیات مستقیم بوده و به دولت پرداخت میشود. تاخیر در پرداخت یا فرار مالیاتی میتواند عواقب جدی برای مودیان مالیاتی داشته باشد.
پرداخت این مالیات مستلزم تکمیل اظهارنامه و ارائه اسناد و مدارک مربوط به دارایی است. به همین جهت پیشنهاد میشود از مشاوره مالیاتی رابین هونامیک برای تهیه اظهارنامه، محاسبه و چگونگی پرداخت آن کمک بگیرید. همچنین متخصصان این مجموعه پاسخگوی سوالات مالیاتی شما خواهند بود.
در قانون، طبقات ارث به شرح زیر تعیین شده است:
خیر این مالیات فقط بر واحدهای مسکونی اعمال میشود.
زمانی که وصیت با فوت موصی قطعی شده باشد. و وراث باید حداکثر تا 3 ماه بعد از فوت متوفی نسبت به پرداخت مالیات خود اقدام کنند.
افرادی که مشمول این مالیات میشوند باید هر ساله اظهارنامه مالیاتی را تکمیل کرده و همراه با مدارک مربوطه به سازمان مالیاتی تحویل دهند.