مالیات مستقیم چیست؟ هر آنچه باید درمورد آن بدانید!

مالیات مستقیم چیست؟ به مالیاتی اشاره دارد که میزان و نوع آن توسط قانون تعیین شده و بر درآمد و دارایی‌های افراد تعلق می‌گیرد. مالیات بر درآمد شامل مالیات درآمد املاک، حقوق، مشاغل، درآمد اشخاص حقوقی و حقیقی و درآمد اتفاقی می‌شود. در حالی که مالیات بر دارایی، مالیات بر ارث، حق تمبر، اراضی بایر، املاک و خانه‌های خالی از سکنه است.

قانون مالیات های مستقیم

مالیات مستقیم به آن نوع از مالیات‌هایی گفته می‌شود که به صورت مستقیم از درآمد و دارایی افراد گرفته می‌شود. قانون مالیات های مستقیم یا به اختصار (ق.م.م) مهمترین قوانین مالیاتی کشور بوده که بر اساس آن میزان این نوع مالیات به تفکیک مشخص شده است.

در یک دسته بندی کلی، مالیات مستقیم به دو نوع مالیات بر درآمد و مالیات بر دارایی تقسیم می‌شود. این مالیات بر درآمد یا دارایی اصلی بعد از کسر بدهی‌ها و هزینه‌های جاری اعمال می‌شود. پرداخت این مالیات باید هر ساله یا در پایان هر سال و به صورت تنظیم اظهارنامه باشد. برای محاسبه آن نیز  استفاده از مشاوره مالیاتی لازم است.

مالیات بر درآمد

یکی از رایج‌ترین انواع مالیات مستقیم، مالیات بر درآمد است که بر درآمد افراد و مشاغل مختلف تعلق می‌گیرد. این درآمد 6 زیرمجموعه دارد که به شرح زیر است:

مالیات بر درآمد املاک

این مالیات مستقیم که از آن به اسم مالیات بر درآمد حاصل از اجاره نیز نام برده می‌شود؛ بر درآمدی که صاحب ملک به دست می‌آورد تعلق می‌گیرد. میزان این مالیات 25 درصد اجاره دریافتی است.

مالیات بر درآمد مشاغل

تمامی کسانی که دارای شغلی هستند، خدماتی ارائه می‌دهند یا با فروش کالا درآمدی حاصل می‌کنند؛ باید این مالیات را بپردازند. فعالیت‌های تجاری نیز در این دسته جای می‌گیرد.

مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی

اشخاص حقوقی یا شرکت‌هایی که در داخل ایران هستند، یا خارج از ایران بوده اما از امکانات ایران استفاده می‌کنند؛ مشمول این مالیات می‌شوند. این مالیات معمولا به صورت ثابت و به میزان 25 درصد از درآمد خالص سالیانه است.

مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی

هر فرد حقیقی که در داخل از ایران فعالیتی داشته و درآمدی حاصل می‌کند، مشمول این مالیات مستقیم می‌شود. این مالیات با توجه به میزان درآمد متفاوت بوده و به شرح زیر است:

مالیات بر درآمد اتفاقی

منظور از درآمد اتفاقی مالی است که به صورت بلاعوض، به وسیله معاملات محاباتی یا جایزه و به صورت مقرر و مادام العمر دریافت می‌شود. این درآمد اتفاقی محسوب شده و مالیات دارد.

مالیات بر حقوق

افرادی که در سازمان‌ها و شرکت‌ها مشغول کار بوده و ماهانه میزان مشخصی را دریافت می‌کنند، مشمول این نوع از مالیات مستقیم بر درآمد می‌شوند. این مالیات به صورت تصاعدی محاسبه می‌گردد:

مالیات بر دارایی

نوع دوم مالیات مستقیم، مالیات بر دارایی بوده که دارای شاخه‌های زیر است:

مالیات بر ارث

تمامی املاک، اسناد تجاری قابل انتقال، سهام، چک سفته و هر نوع اسناد مالکیتی که از متوفی به جای مانده و به وراث ارث می‌رسد، مشمول مالیات بر ارث می‌شود. میزان این مالیات با توجه به طبقه وراث متفاوت خواهد بود.

مالیات بر حق تمبر

مالیات بر حق تمبر زمانی گرفته می‌شود که اسناد، اوراق و مدارکی صادر شده باشد. حق تمبر موجب به رسمیت شناختن این اسناد می‌شود. ثبت شرکت، دریافت پروانه کسب، سفته، سهام و انواع چک بانکی از جمله مواردی است که مشمول حق تمبر می‌شود.

مالیات بر اراضی بایر

اراضی بایر زمین‌هایی هستند که قابلیت کشت و زرع ندارند. بر اساس قانون جدید مالیات مستقیم، فقط اراضی بایر با کاربرد مسکونی مشمول این مالیات می‌شوند و میزان آن 12 درصد از ارزش معاملاتی ملک است.

مالیات بر املاک

این نوع مالیات بر املاک لوکس و گران قیمت اعمال می‌شود و هدف آن قشر مرفه جامعه است. میزان این مالیات بر اساس ارزش واقعی ملک به شرح زیر است:

مالیات بر خانه‌های خالی

مالیات بر خانه‌های خالی بر املاک مسکونی در شهرهای بیشتر 100 هزار نفر جمعیت گرفته می‌شود و مقدار آن با توجه به تعداد سال‌های خالی مانده به شرح زیر محاسبه می‌شود:

تفاوت مالیات مستقیم و غیرمستقیم

مالیات مستقیم از درآمدهایی که افراد به خاطر فعالیت‌ها یا دارایی‌هایشان کسب می‌کنند، گرفته می‌شود. اما مالیات غیرمستقیم، مالیاتی است که روی کالاها و خدمات افزوده شده و مصرف کننده نهایی باید آن را بپردازد.

جمع‌بندی

مالیات مستقیم چیست؟ راهی است که دولت می‌تواند بخشی از درآمدهای حاصل از دارایی و درآمد افراد را به عنوان منبع درآمد خود دریافت کند. تعیین میزان این درآمد با توجه به نوع شخص، میزان درآمد، ارزش واقعی املاک یا معیارهای دیگر صورت می‌گیرد. پرداخت تمامی این مالیات‌ها بر تمامی افرادی که در داخل ایران هستند یا درآمدشان از داخل به دست می‌آید، ضروری است.

در بیشتر مواقع پرداخت مالیات و تنظیم اظهارنامه، نیازمند تسلیم و پلمپ دفاتر مالیاتی است. هرگونه اشتباه یا ارائه اطلاعات غلط می‌تواند موجب جریمه یا افزایش مالیات شود. به همین جهت بهتر است از مشاوران و متخصصان امور مالی و مالیاتی در سایت رابین هونامیک کمک بگیرید.